Sytuacje edukacyjne rozwijające pojęcia przyrody nieożywionej

 

Przedstawione poniżej sytuacje edukacyjne przeprowadziłam z dziećmi w celu rozwinięcia i pogłębienia ich wiedzy na temat pojęć przyrody nieożywionej. Sytuacje te dotyczą pojęć z zakresu pogody.

Słońce

Zagadka: 
Gdy się schowa za chmury,
świat się staje ponury.
A weselej na świecie,
kiedy śmieje się z góry.
2. Działalność plastyczna – wspólne malowanie słońca (technika dowolna).
3. Rozmowa na temat: Dlaczego słońce świeci? Wyjaśnienie zjawiska na podstawie fragmentu książki W. Chotomskiej pt. „Dzieci Pana Astronoma”.
4. Oglądanie zdjęć z albumów, czasopism, książek przedstawiających słońce.
5. Wykonanie okularów do patrzenia na słońce według przygotowanego wzoru.
6. Wspólna obserwacja słońca przez przygotowane okulary.
7. Praca plastyczna nt. „Tajemnicze Słońce”.
8. Układanie przez dzieci zagadek lub krótkich wierszyków o Słońcu.

Chmury

1. Spacer w celu obserwacji różnego rodzaju chmur.
2. Rozmowa na temat:
Skąd się wzięły chmury na niebie?
Dlaczego chmury płyną?
Wyjaśnienie zjawiska na podstawie opowiadania pt. „O różnych chmurach” z książki H. Zdzitowieckiej pt. „Tęcza w kropli wody„.
3. Zabawa ruchowa – Wiatr i chmury.
4. Doświadczenie wyjaśniające zjawisko powstawania chmur. Wyciąganie wniosków.
5. Historyjka obrazkowa na temat powstawania chmur.
6. Praca plastyczna nt. „Poznane chmurki i chmurzyska”.
7. Zaznaczanie dni pochmurnych na kalendarzu pogody.

Deszcz

1. Zagadka:
Co to jest? Odgadnij!
Leci tylko na dół
jest tylko na dworze,
suchy być nie może.
2. Rozmowa z dziećmi na temat deszczu podczas deszczowego dnia.
3. Obserwacja deszczu i chmur przez okno.
4. Doświadczenie wyjaśniające powstawanie deszczu.
5. Film rysunkowy pt. „Kałuża” lub „Niezwykłe przygody kropelki wody„.
6. Praca plastyczna – wykonywanie parasola dla lalki.
7. Zabawa ruchowa pt. „Omiń kałużę„.
8. Układanie zagadek przez dzieci.

Śnieg

1. Zabawy na śniegu: lepienie bałwana, rzucanie się kulami śniegowymi. 
2. Obserwacja płatków śniegu przez lupę. 
3. Określanie właściwości śniegu.
4. Rozmowa na temat: Jak powstaje śnieg? Czy śnieg jest potrzebny?
5. Doświadczenie z topnieniem śniegu.
6. Praca plastyczna nt. Malujemy gwiazdki śniegowe – malowanie farbami na szybkach.

Szron

1. Spacer w celu obserwacji szronu.
2. Rozmowa nt. Skąd się bierze szron? Do czego jest podobny?
3. Wysłuchanie opowiadania H. Zdzitowieckiej pt. „Zimowa bajka„.
4. Wprowadzenie pojęcia szadź.
5. Praca plastyczna nt. W krainie Królowej Zimy – malowanie biała farba na czarnym kartonie.
6. Zagadka: 
On to dzisiaj dla zabawy
brylanciki sypnął w trawy.
On ubielił pola, rowy.
On to pierwszy gość zimowy.

Grad

1. Obserwacja chmur i gradu przez okno.
2. Rozmowa na temat gradu: Jak wygląda grad? Jaki jest? (twardy, zimny, lodowaty).
3. Wyjaśnienie zjawiska powstania gradu na podstawie opowiadania pt. „Lodowy groszek„.
4. Umieszczenie znaczka gradu na kalendarzu pogody.
5. Praca plastyczna – nalepianka z plasteliny nt. Lodowy groszek.
6. Zabawa ruchowa pt. Krople deszczu, kulki gradu.
7. Zagadka: 
Pada z góry z czarnej chmury
nie śnieg, nie deszcz.
W słońcu promieniach w wodę się zmienia.
Co to jest? Czy wiesz?
8. Układanie zagadek przez dzieci.

Lód

1. Spacer w celu obserwacji sopli lodowych i zamarzniętych kałuż.
2. Rozmowa na temat właściwości lodu (zimny, śliski, twardy, przezroczysty) oraz temperatury powietrza (poniżej 0º).
3. Opowiadanie nauczycielki o życiu ludzi i zwierząt w zimnych krajach.
4. Doświadczenie związane z zamarzaniem wody i topnieniem lodu.
5. Zagadka: 
Co powoduje, że woda zamarza?
Po szybach nam srebrzyście
maluje lśniące liście.
Wiezie szronu wóz –
juz wiem to jest….(mróz)
6. Zabawa na śniegu i lodzie.
7. Historyjka obrazkowa pt. Niebezpieczna ślizgawka. Zwrócenie uwagi na bezpieczeństwo dzieci podczas zabaw na lodzie.

Mgła

1. Rozmowa z dziećmi na temat Co to jest mgła? Wyjaśnienie zjawiska na podstawie obserwacji podczas spaceru w mglisty dzień.
2. Zabawa na powietrzu – Szukamy piłki w mgle. lub Szukamy sie nawzajem.
3. Zagadka: 
Firanka z mleka łąkę powleka. (mgła)
4. Doświadczenie wyjaśniające zjawisko mgły.
5. Opowiadanie pt. „Przygoda Kasi i Zosi” z książki H. Zdzitowieckiej pt. „Tęcza w kropli wody„.
6. Praca plastyczna nt. Mglisty dzień.

Grzmot

1. Recytacja wiersza pt. „Jaka dziś pogoda„.

Jaka dziś pogoda dzieci?
Deszcz pada, czy słonko świeci?
Płyną białe żagielki na obrazku Anielki.
Idą w słonku u Agatki 
lalki z parasolką w kwiatki.
A u Janka co się dzieje?
Grzmi, pioruny i deszcz leje!
U Grzegorza grad, wichura,
drzewa gną się czarna chmura!
Hej! Trzeba nam parasola!
Plastuś idzie do przedszkola.
A co słychać u Michała?
Tęcza niebo opasała!
Słonko znowu nam zaświeci,
znów na spacer wyjdą dzieci.

2. Rozmowa na temat wiersza, ze szczególnym zwróceniem uwagi i wyjaśnieniem zjawiska burzy oraz towarzyszącymi jej zjawiskami grzmotu i błyskawicy.
3. Rozmowa na temat zachowania szczególnej ostrożności w czasie burzy.
4. Zabawa ruchowa w „różną pogodę”.
5. Praca plastyczna nt. Burza.

Tęcza

1. Rozmowa z dziećmi na temat zjawiska tęczy na podstawie opowiadania H. Zdzitowieckiej pt. „Tęcza w kropli wody„.
2. Doświadczenie wyjaśniające zjawisko powstawania tęczy.
3. Obserwacja słońca przez pryzmat w celu zwrócenia uwagi na różnorodność kolorów takich jak w tęczy.
4. Recytacja wiersza M. Konopnickiej pt. „Tęcza„.
5. Praca plastyczna nt. Tęczowy wzór z tkaniny – projektujemy wzór z wykorzystaniem białego płótna i farb.

Na podstawie książki D. Al – Khamisy Rozwijanie pojęć przyrody nieożywionej u dzieci sześcioletnich.

Opracowała: Bogusława Wójcik